Xuất hiện vào khoảng thế kỉ XVI, lịch sử nghìn năm của nước mắm tại Việt Nam ghi nhận trải dài dọc miền duyên hải. Văn hóa làm mắm đã trở thành thổ sản nổi tiếng của vùng Cát Hải, Nghệ An, Đà Nẵng, Phan Thiết, Phú Quốc… Mùi tuy hơi nồng, sắc chỉ là một màu hổ phách trong vắt, nhưng chính nước mắm lại là thứ then chốt, không thể thiếu trong nền ẩm thực Việt. Món thịt kho, cá kho không có chút nước mắm sẽ nhạt nhẽo. Đĩa rau muống luộc xanh mướt, chấm xì dầu đâu còn đúng vị ngon. Hay chỉ đơn giản, chan cái thứ nước cốt từ cá ấy mà ăn với cơm trắng nóng hôi hổi thôi cũng đủ thấm thía tinh hoa biển cả. Nước mắm, từ đó, đã đi vào tâm hồn người Việt sao đằm thắm đậm đà…

Bắt đầu từ những con cá cơm vàng chắc thịt nhất trong năm, sau đó dùng loại muối cũ không còn vị chát đắng để ủ, người làm mắm chọn những chiếc thùng gỗ bằng lăng chắc chắn nhất để bắt đầu hành trình lên men cá. Sau khi gài nén cẩn thận, ủ chượp trong hơn một năm ròng, những chất cốt đầu tiên sóng sánh đượm chất mặn mòi nơi đầu lưỡi, ngọt dịu vị cá nơi cuống họng chính là những “giọt sương” tinh túy nhất từ biển cả. Chất nồng đượm của một sức sống bền bỉ, kiên trì và tỉ mỉ trong văn hóa người Việt chính là tinh thần mà nước mắm thấm nhuần, lắng đọng. Có những điều giản dị mà đậm đà bản sắc, đơn giản, chỉ cần đến từ bữa cơm với chén nước mắm hàng ngày.