ADAPTACJA BUDYNKU MAGAZYNOWEGO
FABRYKA CYGAR I WYROBÓW TYTONIOWYCH W KRAKOWIE
Fabryka tytoniowa przy ul. Dolnych Młynów w centrum Krakowa, założona w drugiej połowie XIX wieku z inicjatywy prezydenta Krakowa, prof. Józefa Dietla, stanowi unikatowe dziedzictwo przemysłowe. Po ponad stu latach działalności, ostatnie papierosy opuściły taśmę produkcyjną w 2002 roku, co zakończyło historię tej niezwykłej fabryki. Projekt adaptacyjny zakłada przekształcenie tego zabytkowego obiektu w dynamiczne centrum artystyczne.
Celem projektu jest stworzenie przestrzeni wielofunkcyjnej, która harmonijnie łączy dziedziny artystyczne, integrując je w unikalny kompleks. Adaptacja fabryki ma na celu przywrócenie życia temu zabytkowemu obiektowi, nadając mu nowe znaczenie jako centrum kultury i sztuki.
Koncepcja architektoniczna:
Zachowanie oryginalnej architektury fabryki, przywrócenie pierwotnych elementów dekoracyjnych i strukturalnych. Wyeksponowanie charakterystycznych detali, takich jak ceglane elewacje, okna przemysłowe i stalowe konstrukcje.
Wprowadzenie nowoczesnych elementów architektonicznych, takich jak szklane ściany i minimalistyczne linie, aby stworzyć kontrast między historią a nowoczesnością.
Zastosowanie ruchomych ścian i modularnego systemu oświetlenia, umożliwiającego dostosowanie przestrzeni do różnych wydarzeń i ekspozycji.
Wykorzystanie nowoczesnych technologii, takich jak systemy odzyskiwania energii, aby zminimalizować wpływ na środowisko.
Zagospodarowanie terenu
Terasa sezonowa z kawiarnią: Zaprojektowano terasę sezonową, połączoną z kawiarnią na parterze, aby stworzyć przestrzeń rekreacyjną dla odwiedzających. Terasa będzie usytuowana z zachodniej strony budynku, aby korzystać z naturalnego światła i widoków. Na terasie umieszczone zostaną stylowe meble ogrodowe, duże parasole chroniące przed słońcem oraz strefy zielone, aby zachować przyjazny i relaksacyjny charakter tego miejsca.
Zieleń i niskie drzewa: Wprowadzenie ozdobnych krzewów, kwiatów i niskich drzew na terenie otaczającym budynek, aby stworzyć estetyczne otoczenie. Roślinność nie tylko poprawi atmosferę, ale także wpłynie na ekologię miejsca.
Rożnorodne nawierzchnie: Zróżnicowanie nawierzchni, takie jak trawniki, alejki brukowane i obszary z kamykami, aby nadać terenowi interesujący i przyjazny wygląd.
Usytuowanie śmietników: Specjalnie wyznaczone obszary na terenie posesji zostaną przeznaczone na pojemniki na odpady. Zastosowanie estetycznych osłon, zapewniających estetykę przestrzeni. Wprowadzenie utwardzonej drogi dojazdowej, umożliwiającej łatwy i wygodny dostęp do miejsc przeznaczonych na odpady. Droga ta będzie dostępna zarówno dla pracowników, jak i osób odpowiedzialnych za odbiór odpadów.
Droga przeciwpożarowa: Zaprojektowano specjalną drogę przeciwpożarową przed budynkiem, dostępną dla służb ratunkowych w przypadku ewentualnych sytuacji awaryjnych. Nawierzchnia drogi zostanie wykonana z trwałych i ognioodpornych materiałów.
Reprezentatywne schody: Wybrano wschodnią stronę budynku do umieszczenia reprezentatywnych schodów. Będą one rozciągać się wzdłuż całej elewacji wschodniej, nadając im monumentalny charakter. Schody zostaną wykonane z trwałych materiałów, a ich reprezentacyjny wygląd podkreśli prestiż budynku. Bezpieczeństwo użytkowników zostanie zapewnione odpowiednim oświetleniem i poręczami.
Planowane zagospodarowanie terenu ma na celu stworzenie harmonijnej przestrzeni, łączącej elementy rekreacyjne, estetyczne i funkcjonalne. Wprowadzenie zieleni, terasy sezonowej oraz reprezentatywnych schodów dodają unikalnego charakteru temu zabytkowemu obiektowi, jednocześnie spełniając nowoczesne standardy estetyczne i funkcjonalne.
Wnioski konserwatorskie:
Zachowanie pierwotnej bryły budynku.
Konieczność zachowania osiowości budynku: ulokowanie okien, wind i drzwi na osiach kompozycyjnych.
Zachowanie elewacji w pierwotnym stanie.
Zaleca się zachowanie jednoprzestrzennego układu wnętra.
Zaleca się likwidację wtórnych podziałów pomieszczeń w celu uzyskania większej funkcjonalności przestrzeni i lepszej adaptacji do współczesnych potrzeb użytkowników.
Wyeksponowanie zabytkowych słupów żeliwnych i zastosowanie właściwych technik konserwacji.
Renowacja istniejącej klatki schodowej i wyeksponowanie zabytkowej balustrady, zastosowanie właściwych technik konserwacji.
Zachowanie oryginalnego wyglądu więzby dachowej.
Konieczność wymiany pokrycia dachu, zachowując jednocześnie pierwotną geometrię dachu.
Wymiana drewnianych stropów międzykondygnacyjnych na konstrukcję, która zachowuje estetykę pierwotnego układu i cechy konstrukcyjne, które spełniają współczesne normy bezpieczeństwa i trwałości.
Wymiana istniejącej stolarki okiennej wraz z zachowaniem jej historycznego wyglądu.
Uzupełnienie ubytków na elewacji i fundamentowaniu, w tym: boniowanie, cegły, kamienie.
Wymiana pierwotnej stolarki drzwiowej.
Uzupełnienie tynku w miejscach, gdzie występują ubytki, przywrócenie jednolitego wyglądu i ochronę powierzchni murów.
Oczyszczenie pomieszczeń, zabezpieczenie antykorozyjne oraz dezynfekcja. Likwidowanie mikroorganizmów szkodliwych i zabezpieczenie przed destrukcyjnym wpływem wilgoci na materiały budowlane.
Funkcjonalność przestrzenna:
Sala dedykowana performance art: Duża sala przystosowana do różnorodnych przedstawień i performansów artystycznych, z odpowiednią akustyką i oświetleniem sceniczny, stworzona z myślą o wspieraniu działań artystycznych.
Studia fotograficzne: Przestrzeń wyposażona w nowoczesny sprzęt fotograficzny, gdzie artyści mogą tworzyć unikalne projekty fotograficzne. Odpowiednie tła, oświetlenie i pomieszczenia do obróbki cyfrowej wspierają kreatywność.
Fotolaboratoria: Specjalnie dostosowane pomieszczenia do procesów ciemniowych i obróbki tradycyjnych materiałów fotograficznych, umożliwiające artystom eksperymentowanie z różnymi technikami.
Ekspozycyjne sale: Pomieszczenia przeznaczone do prezentacji dzieł sztuki, zarówno stałych wystaw, jak i tymczasowych eksponatów. Wielopoziomowe środowisko ekspozycyjne z elastycznym systemem ścian umożliwia dynamiczną aranżację przestrzeni.
Zakład krawiecki: Obszar, gdzie artyści zajmujący się sztuką kostiumową, mody, czy designem odzieży mogą pracować nad swoimi projektami. W pełni wyposażone pracownie krawieckie z dostępem do nowoczesnych technologii.
Rozwiązania konstrukcyjne i materiałowe
Układ konstrukcyjny
Ocieplenie zewnętrzne: Zachowanie pierwotnej bryły i wyglądu budynku wymagało zastosowania ocieplenia zewnętrznego. Wykorzystano styropian XPS 029 o współczynniku przewodzenia ciepła λ=0.029 W/(m2K). Obecny całkowity współczynnik przenikania ciepła przegrody U=0.19 W/(m2K) spełnia normy budowlane dotyczące termoizolacji.
Wymiana stropów: W celu poprawy nośności i izolacji termicznej, przeprowadzono wymianę stropów. Zastosowano płytę żelbetową o grubości 18 cm, izolację termiczną o grubości 5 cm oraz izolację z papy, co zapewnia efektywną izolację termiczną. Od dołu stropów przymocowano drewniane belki, które nawiązują do pierwotnego układu magazynu.
Szachty wentylacyjne: Wprowadzenie szachtów wentylacyjnych zgodnie z normami zapewniającymi odpowiednią cyrkulację powietrza w budynku.
Wentylacja nawiewno-wywiewna: System wentylacji nawiewno-wywiewnej zwiększa efektywność wymiany powietrza, co wpływa na komfort użytkowników. Nowoczesne rozwiązania wentylacyjne spełniają normy dotyczące efektywności energetycznej.
Przybicie stropu na ostatniej kondygnacji: Przybicie stropu na ostatniej kondygnacji umożliwia wyeksponowanie charakterystycznej więźby dachowej. To architektoniczne rozwiązanie, które podkreśla historyczny kontekst budynku.
Likwidacja wtórnych podziałów: W celu uzyskania większej funkcjonalności i dostosowania do współczesnych potrzeb użytkowników, przeprowadzono likwidację wtórnych podziałów pomieszczeń. Stworzono otwarte przestrzenie, co sprzyja elastycznemu użytkowaniu.
Nowa klatka schodowa: Wprowadzono nową klatkę schodową ewakuacyjną zgodną z normami przeciwpożarowymi. Zapewnia ona bezpieczną i efektywną ewakuację w razie potrzeby, spełniając wszelkie wymogi bezpieczeństwa.
Ogółem, powyższe rozwiązania konstrukcyjne i materiałowe wspólnie tworzą harmonijną adaptację w budynku magazynu dawnej fabryki tytoniowej w Krakowie. Dzięki temu projektowi, zabytkowy obiekt staje się nie tylko estetycznym punktem kulturalnym, lecz również funkcjonalnym i zgodnym z najnowszymi standardami bezpieczeństwa i efektywności energetycznej.
Dostosowanie budynku do potrzeb niepełnosprawnych
Winda dla niepełnosprawnych: Wprowadzenie windy dla niepełnosprawnych zlokalizowanej przed budynkiem, umożliwiającej łatwy dostęp do wejścia. Winda zostanie wyposażona w systemy bezpieczeństwa, takie jak odpowiednie oświetlenie oraz dostosowane przyciski i oznaczenia, aby zapewnić bezpieczne i intuicyjne korzystanie dla osób niepełnosprawnych.
Oznaczenia pionowe: Wprowadzenie czytelnych oznaczeń pionowych przy wejściu i w okolicy windy, ułatwiających nawigację osobom z ograniczoną zdolnością wzroku.
Toalety dla niepełnosprawnych na każdym piętrze: Przyjęto zasadę, że na każdym piętrze budynku zostaną zaprojektowane toalety dostosowane dla osób niepełnosprawnych. Wnętrza toalet zostaną dostosowane do potrzeb niepełnosprawnych, obejmując m.in. podwyższone muszle WC, uchylne uchwyty, odpowiednie oznaczenia i przestrzeń manewrową dla osób poruszających się na wózkach. Bezpieczeństwo użytkowników zostanie zapewnione poprzez antypoślizgowe nawierzchnie, odpowiednie oświetlenie oraz estetyczne wykonanie, które jednocześnie dba o komfort korzystających z tych pomieszczeń.
Rampy: Tam, gdzie to konieczne, zostaną wprowadzone odpowiednie rampy dla osób poruszających się na wózkach. Rampa przed wejściem głównym ułatwi dostęp do budynku.
Schody dostosowane: Istniejące schody wewnątrz budynku zostaną dostosowane poprzez umieszczenie poręczy i kontrastowych oznaczeń na stopniach, ułatwiając tym samym poruszanie się osobom z ograniczoną zdolnością ruchową.
Oświetlenie awaryjne: Na wszystkich korytarzach i w miejscach publicznych wprowadzenie systemu awaryjnego oświetlenia, które w przypadku braku zasilania zapewni odpowiednią widoczność dla osób z zaburzeniami wzroku.
Dostosowanie budynku do potrzeb niepełnosprawnych nie tylko spełni obowiązujące normy i regulacje, ale również stworzy bardziej dostępne, przyjazne i inkludujące środowisko dla wszystkich użytkowników. Integracja takich rozwiązań poprawi komfort korzystania z przestrzeni dla osób niepełnosprawnych, podnosząc jednocześnie standardy dostępności w budynku.
