حمل و نقل دریایی شامل کشتیهایی هستند که محمولههای مختلف را در دنیا حمل میکنند. کشتیهای باری به شرق، غرب، شمال و جنوب سراسر جهان سفر کرده و غذا، مواد اولیه سوختی، محصولات صنعتی، خودرو و حتی حیوانات زنده را جابهجا میکنند. مهمترین نکته در حمل و نقل دریایی نرخ و قیمت آن است که قصد داریم در این مطلب به طور کامل در مورد هزینه تیاچسی، تعرفه دموراژ کانتینر، هزینه پالتیزه، قیمت حمل بار با کانتینر از چین به ایران و تعرفه سازمان بنادر در سال 99 بپردازیم.
یکی دیگر از روشهای حمل و نقل بار، روش دریایی است. حمل و نقل دریایی به دلیل هزینه پایین حمل کالا، ایمن، حمل حجم بالا و سرعت جابهجایی مناسب، تبدیل به یک روش تجاری محبوب شده است. ایران نیز با دارا بودن حدود 3 هزار کیلومتر خطوط ساحلی و دسترسی به دریا شمال، جنوب، آبهای آزاد اقیانوس هند، قرارگیری در مسیر کریدورهای ترانزیتی شمالی و جنوبی و پل ارتباطی میان کشورهای آسیایی با آبهای جنوب کشور توانسته است انواع حمل و نقل دریایی را در صنعت صادرات کالا و واردات کالا داشته باشد.
نرخ حمل و نقل دریایی بر چه اساسی تعیین میشود؟
نرخ حمل و نقل کالاها به صورت دریایی به عوامل زیادی بستگی دارد. وزن، اندازه، حجم بار، نوع کشتی، کانتینری، فلهی، گروپاژ، چارترینگ و … میتواند در در استعلام نرخ حمل و نقل دریایی نقش به سزایی داشته باشد. برای اینکه بتوانید یک قیمت مناسب برای حمل و نقل دریایی داشته باشید باید نکات زیر را به خوبی به شرکت حمل و نقل ارائه دهید.
نوع بار: باری که قصد دارید به حمل و نقل دریایی بسپارید چیست؟ مواد غذاییسوخت، خودرو و…
حجم بار: میزان وزن بار در حمل و نقل دریایی بسیار مهم است، شاید بار شما متوسط، گروپاژ یا بدون بستهبندی باشد، شاید هم نیاز به یک کانتینر دارید! به همین خاطر حتما باید حجم بار مشخص شود. برای استعلام قیمت حمل و نقل دریایی وزن و حجم کالا با کلمهی اختصاری W/M مشخص میشوند.
مبدا و مقصد: براساس میزان مسافت بین مبدا و مقصد، قیمت حمل و نقل دریایی محاسبه میشود. نام دقیق محل بارگیری محموله EXW، گمرگ مقصد FOB، محل خروج بار از کشتی، نوع حمل و نقل دریایی (فول بار یا خرده بار) تعداد، وزن و حجم کارتنها یا پالتهای در کانتینر و نوع بار از دیگر نکاتی است در قیمت حمل و نقل دریایی تاثیر دارد.
صنعت حمل و نقل دریایی ایران با پیشرفت و گسترشهایی که در بازار داخلی و خارجی در چند سال گذشته داشت، توانسته بود قیمت حمل و نقل دریایی را نسبت به دیگر کشورها به صرفه و مناسب ارائه دهد. به عنوان مثال نرخ حمل دریایی محمولههای صادراتی به بنادر هند هر TEU 50 دلار بود. اما متاسفانه در حال حاضر به دلیل وجود تحریمها و نوسانات ارزی در سال 2019، نرخ حمل و نقل دریایی نزدیک به 15 برابر افزایش داشته است. که این افزایش قیمت باعث شده تجار و بازرگانان را به فکر استفاده از روشهای دیگر از حمل و نقل باشند.
آشنایی با اصطلاحات حمل و نقل دریایی
اگر قصد دارید که ارسال محموله خود را به صورت دریایی صادر کنید، مهم است که با اصطلاحات رایج در صنعت حمل و نقل دریایی آشنا بشوید.
حمل دریایی با کانتینر دربست (FTL): اختصاص کانتینر دربستی
حمل دریایی به صورت خرده بار (LTL): اجاره بخشی از کانتینر
حمل دریایی به صورت فله (Break Bulk): ارسال بار مانند خاک، سیمان، مواد معدنی و … که فله هستند
اصطلاح HHدر بارنامه : حمل بار از کارخانه مبدا تا کارخانه مقصد
PH: حمل بار از اسکله مبدا تا کارخانه مقصد
HP: حمل بار از کارخانه مبدا تا اسکله مقصد
PP: حمل بار از اسکله مبدا تا اسکله مقصد
FOB: دریافت بار از گمرک و تحویل آن در گمرک مقصد
FCA: مانند FOB+ انجام کلیه امور گمرکی
EXW: تحویل کالا از کارخانه مبدا و ارسال آن به گمرک مقصد
** بارنامه سندی است که توسط شرکت کشتیرانی در برابر دریافت محموله صادر میشود. به طورمعمول مشخصات محموله، متصدی کشتی، فرستنده، تحویل گیرنده و هزینه دریافتی در بارنامه که در چهار نسخه است، درج میشود.
بیشتر بدانید: رایج ترین اصطلاحات بارنامه دریایی
هزینه دموراژ کانتینر چیست؟
هزینه دموراژ به تعرفه دیر کرد اجاره کانتیتر گفته میشود که براساس کتابچه تعرفه سازمان بنادر عبارتند از:
هزینه تیاچسی THC چیست؟
هزینه تخلیه و بارگیری به انگلیسی Terminal Handling Charges (THC)، هزینهی است که توسط پایانههای کانتینتری در قبال تخلیه، بارگیری، پردازش و ارزیابی محصولات دریافت میکنند. نرخ THC در بنادر کشورها مختلف و متفاوت است. این هزینه باید در بندر مبدا و همچنین بندر مقصد پرداخت شود. اگر در بارنامه FOB درج شود، هزینه THC در بندر مبدا از فروشنده و EXW هزینه در بندر بارگیری از خریدار گرفته شود.
هزینه تیاچسی THC براساس تعرفه سازمان بنادر سال 99
جدول هزینههای محلی عملیات محمولات غیر کانتینری
همچنین تعرفه هزینه پالتیزه کردن کالای کانتینر LCL براساس سازمان بنادر و دریانوردی، برای هر پالت به میزان ۳۸۰۰۰۰ریال است.
بیشتر بدانید: اسناد کشتی شامل چه مواردی است؟
هزینه EFS چیست؟
هزینه EFS به انگلیسی Environment Fuel Surcharge هزینهای آزاد جهت تامین هزینههای تغییر سوخت کشتی به سوخت سازگار با محیط زیست است. این هزینه از ابتدای سال 2020 توسط سازمان بینالمللی دریانوردی (IMO) برای تمام خطوط کشتیرانی اجباری اعلام شده است. به عنوان مثال هزینه EFS برای کانتیتر 20 فوت دربستی به بندرعباس 130 دلار و 40 فوت 260 دلار است.
بیشتر بدانید: آشنایی با اصول حمل و نقل بین المللی دریایی
نرخ حمل و نقل دریایی از چین به ایران
تا همین چند سال پیش، بخش حمل و نقل دریایی ایران با بنادر چین ارتباط و حمل و نقل عالی و موثری داشت، محمولههای خارجی از بنادر چین به بندر شهید رجایی به طور مستقیم وارد کشور میشدند. اما امروزه با توجه با اعمال تحریمهای شدید، برخطوط کشتیرانی، تنها سرویس مستقیم از کشور چین به ایران، خطوط کشتیرانی داخلی است. با اینکه تحریمها باعث رفت و آمد کشتیهای خارجی به بنادر ایران شده است اما خطوط کشتیرانی داخلی توانستهاند، با امتیازهای مثبت تجار ایرانی را به خود جلب کنند که عبارتند از:
پایین بودن کرایه حمل کانتینری
داشتن چندین فروند کشتی مجهز به کانتینر
پوشش دادن بنادر چین اعم ازکینگداو، تیانجین، شانگهای، نانشا، فوشان، دالیان، نینگبو و …
قیمت حمل کانتیتر چین از ایران نیز مانند دیگر محمولههای کشتیرانی با توجه به وزن، اندازه، نوع بار، اندازه کانتینر و … مشخص میشوند.